A is van Adam, de eerste mens…
B is van Bruiloftsfeest,sindsdien ieders wens
C is van Christus, hij deed God zijn best
D is van Dorst, en die heeft hij gelest
E is van Einde, daar liep het op aan
F is van Fusten wijn, plots weer zes te gaan
G is van Groot feest, een nieuw begin
H is van Hou dus de moed er maar in.
Als er iets is wat wij met een bruiloft associëren dan is het wel het ABC-tje, zo bleek bij een vlugge vraag op het wereldwijde web. Vandaar dat ik ermee begonnen ben. Zodat we wat in de stemming zouden komen samen. Bruiloftsstemming. Want het is feest vandaag! Goed… de dood knaagt aan ons bestaan en het lijden van de wereld klaagt ons aan, maar het is feest vandaag. Bruiloftsfeest. En ik ben blij dat ik dat met jullie mag vieren. Een veelkleurige club mensen, van afkomst en geslacht en leeftijd en temperament en zelfs geloofsoriëntatie. Zie jezelf eens zitten tussen de vrienden, bekenden, vage kennissen en volslagen vreemden vergaderd in deze kerkruimte. Allemaal uitgenodigd op hetzelfde feest. Het trouwfeest van Bruidegom God en de schepping zijn bruid. Ze zijn met elkaar in de echt verbonden door de Geest die in Jezus was, door de Heilige Geest, de Pinkstergeest. En daarom is het feest.
De bruiloft is een bekend beeld uit het Oude Testament. Een van de voorbeelden lazen we, uit Jesaja 62. God die zich over Jeruzalem en haar inwoners ontfermt gelijk een bruidegom over zijn bruid. Het is een Messiaans beeld, verwijzend naar een gedroomde en gehoopte toekomst van universele vrede en alomtegenwoordigheid van vrijheid en gerechtigheid. God beweegt alle dingen en werkt gedurig toe naar dat punt, zo is het Messiaanse geloof. De Messias, de gezalfde, met het Griekse woord de Christus genoemd, zal als afstammeling van de grote koning David namens God heersen over Jeruzalem en de rest van de wereld. Dat is het bruiloftsfeest waarnaar de schepping bij wijze van spreken al vanaf Adam snakt.
In de hele Bijbel kom je tegen hoe mensen naar dat feest de weg gewezen wordt. Bij uitstek in Exodus. Het bruiloftsfeest heet daar Kanaän. Beloofde Land. Namens God bevrijdt Mozes het volk en leidt het naar Kanaän. Onderweg krijgen ze leefregels, als richtingwijzers om het beloofde land te bereiken, tot stand te brengen in relatie met God en andere mensen. Door één God te dienen en geen God over een ander te spelen. Op de Sinaï kreeg het volk die richtingwijzers naar het bruiloftsfeest, zo willen de verhalen. De verhalen die zijn gekoesterd en doorgegeven tot op de dag van vandaag, zodat de geboden ook onze richtingwijzers blijken te kunnen zijn.
Gekoesterd en doorgegeven. Zo ook het verhaal over de bruiloft in Kana. Ik heb mijn best gedaan op een hand-outje om te laten zien dat dat verhaal van de bruiloft in Kana niet zo maar een verhaal is. Het is aan de ene kant niet om letterlijk in te geloven, want het is overduidelijk in elkaar gezet. Maar aan de andere kant is het ook niet als onzin te verwerpen, daarvoor is het te knap geconstrueerd. Ik leerde van een commentaar te kijken naar het verhaal van de bruiloft in Kana en wat eraan voorafging, met in mijn achterhoofd het Joodse Pinksterfeest. Vier dagen voorbereiding, drie dagen feest, met op de derde dag het hoogtepunt: dan wordt gevierd hoe God op de Sinaï de Tien Geboden, de Torah gegeven heeft. De richtingwijzers naar het Beloofde Land werden, zo wil het verhaal, geschonken op de derde dag.
[Tekst van hand-out ‘De bruiloft in Kana’, een Pinksterverhaal:]
Joods pinksterfeest viert het geschenk van de Torah op de Sinaï. Ten tijde van Jezus werd dit gevierd in 7 dagen. Een feest van 3 dagen, plus 4 voorbereidingsdagen. De derde dag van het feest gold als hoogtepunt, op basis van het verhaal:
Exodus 19
16 Op de derde dag, bij het aanbreken van de morgen, begon het te donderen en te bliksemen, er hing een dreigende wolk boven de berg (…) 18 De Sinai was volledig in rook gehuld, want de HEER was daarop neergedaald in vuur.
Johannes construeert zijn verhaal van het eerste optreden van Jezus (Joh 1:19 tot 2:11) langs de tijdslijn van het Pinksterfeest. 4 Dagen en 3 dagen.
Johannes 1:19-51
19 Dit gebeurde in Betanië, (…) waar Johannes doopte. (=dag 1)
29 De volgende dag zag hij Jezus naar zich toe komen, en … (=dag 2)
35 De volgende dag stond Johannes er weer (…) (=dag 3)
43 De volgende dag besloot Jezus naar Galilea te gaan (=dag 4)
Johannes 2
1 Op de derde dag was er een bruiloft in Kana, in Galilea.
Voor de aanduiding van de dagen is verder geen verklaring te geven die passender is dan deze. De verbinding met het gebeuren op de Sinaï. Als je die verbinding ziet, valt ook op dat daar al in het openingsgedicht, de ingewikkelde proloog van In den beginne was het woord, iets over werd gezegd.
Johannes 1:1-18
17 De wet is door Mozes gegeven, maar goedheid en waarheid zijn met Jezus Christus gekomen.
(Bron: Moloney, F.J. The Gospel of John, Sacra Pagina 4 (ed. D.J. Harrington) Minnesota 1998, pp. 48-74.)
[einde hand-out]
God heeft door Mozes, op de Sinaï, de wet gegeven op de derde dag. En door Jezus heeft God de goedheid en de waarheid (over de vertaling van deze woorden valt te twisten), de juiste interpretatie van die wet gegeven. Dat is wat Johannes met het verhaal van de bruiloft in Kana verbeeldt. De wet van Mozes, richtingwijzer naar het beloofde land Kanaän, is in het leven van Jezus vervuld: zijn levensweg is de weg naar het beloofde land, hij is de levende richtingwijzer. Het verhaal van de bruiloft in Kana is dus tegelijkertijd een verhaal over Kanaän. Kana is bijna Kanaän, dat is wat het eerste teken van Jezus in het Johannesevangelie laat zien.
Wat kunnen we met deze kennis? We kunnen doen wat de waterdragers doen. Wat ze doen in opdracht van Maria, die zich in het verhaal van Johannes de moeder van alle gelovigen toont. “Doe maar wat hij jullie zegt, wat het ook is.” Wij dragen het water aan, en Jezus maakt er wijn van. Wij dragen het water aan… voor 65 procent gemiddeld bestaat ons eigen lijf uit water. Onszelf dragen we aan. En als je ziet wat een mens aan waterige tranen huilen kan… Onszelf, ons hele leven, dragen we aan. Door in de richting te gaan die de Messias, Christus, Jezus, levende richtingwijzer ons wijst, en in alle komende verhalen wijzen zal.
Als voorproef van het bruiloftsfeest zijn we aan de avondmaalstafel uitgenodigd. Als genodigden op het trouwfeest van bruidegom God met de schepping. En Jezus zelf is gastheer op dit feest. Middenin ons sterfelijk bestaan. Wij dragen zo meteen eerst onze gaven, onze gebeden, onze tranen en ons lachen aan. Om vervolgens samen aan tafel te gaan. Het is feest vandaag.
A is van Adam, de eerste mens…
B is van Bruiloftsfeest, sindsdien ieders wens
C is van Christus, hij deed God zijn best
D is van Dorst, en die heeft hij gelest
E is van Einde, daar liep het op aan
F is van Fusten wijn, plots weer zes te gaan
G is van Groot feest, een nieuw begin
H is van Hou dus de moed er maar in.