Vasthouden aan je eigen standpunt is soms makkelijker dan toegeven dat je het bij het verkeerde eind had. Zeker wanneer je er geld, energie, of je goede naam in hebt geïnvesteerd.
Het overkwam een groep bezorgde mensen (verenigd in SafeMinds) die een verband legt tussen vaccinatie en autisme. Ze initieerden een onderzoek met rhesusaapjes, dat zou moeten aantonen dat je van bepaalde inentingen autistisch kunt worden.
Geen verband
Toen er geen verband gevonden werd bleek dit voor de financiers van het onderzoek moeilijk te verteren. De meest voor de hand liggende reactie zou zijn geweest: uit het onderzoek blijkt geen verband. In plaats daarvan zetten ze vraagtekens bij het onderzoek!
“Despite the researchers saying they gave their data to an independent statistical consultant, SafeMinds still want to see a reanalysis of the data.”
Twijfels bij het bewijs
Zou hier cognitieve dissonantie in het spel zijn?
Dat overkomt de besten. Als het niet bij je overtuiging past dat je ongelijk hebt, blijven geloven dat je gelijk hebt. Terwijl een buitenstaander in het bewijs voldoende reden ziet om vraagtekens bij jouw overtuiging te zetten. Als de feitelijke resultaten van gedegen onderzoek worden genegeerd, dan weet je dat persoonlijke belangen (wetenschappers die hun status hebben aangewend, mensen die geld investeerden, langdurige strijd gevoerd hebben) te zwaar zijn gaan wegen: zwaarder dan ‘objectiviteit’.
“It seems that when you pay for the research yourself, the results can be harder to swallow.”
Ik las hier over het onderzoek:
health-and-medicine/anti-vaxxers-fund-study-finds-zero-link-between-vaccinations-and-autism
De oorsprong van de vaccinatie-veroorzaakt-autisme-beweging is afkomstig van de onjuiste onderzoeksconclusies van dr Andrew Wakefield uit 1997
Dit is deel 7 in een serie over cognitieve dissonantie
Klik hier voor deel 1
Frank de Greef
Heb ik het goed begrepen dat wat jij onder cognitieve dissonantie verstaat – “Als het niet bij je overtuiging past dat je ongelijk hebt, blijven geloven dat je gelijk hebt” – ook gewoon kunt omschrijven als “ergens in blijven geloven tegen beter weten in”?
Het is trouwens jammer dat je het voorbeeld gebruikt van mensen die volgens jou ondanks het bewijs van het tegendeel (dus tegen beter weten in) een verband wilden zien tussen vaccinaties en autisme, en zeker dat je daarbij maar weer eens het artikel van Andrew Wakefield uit 1997 in The Lancet van stal haalt. Alsof dat zou gaan over de relatie tussen vaccinaties en autisme. Wat niet het geval is en was. De titel was immers “Ileal-lymphoid-nodular hyperplasia, non-specific colitis, and pervasive developmental disorder in children.”
Overigens vind ik persoonlijk dat als je één perfect voorbeeld wil hebben van mensen die ergens in blijven geloven tegen beter weten in, het wel degenen zijn die blijven geloven in nut en noodzaak van vaccinaties, en hun veiligheid en effectiviteit.
Kaj
Beste Frank,
Dankjewel voor je reactie!
Zoals je misschien hebt gelezen heb ik het als ‘zou het zo zijn dat…’ geformuleerd.
Dat heb ik heel bewust gedaan. Het stuk gaat niet over de waarheid van de onderzoeksuitslag,
maar om hoe lastig het is om je mening bij te stellen op basis van feiten.
En ik ben geen expert. Maar zag dit wel voorbij komen toen ik wat met cognitieve dissonantie bezig was.
De redenatie is zeker ook om te keren, zoals jij dat doet.
Overigens is deze veel voorkomende denkfout waarschijnlijk eerder te scharen onder ‘effort justification’ (als je ergens in geïnvesteerd hebt wordt het meer waard dan het feitelijk is) dan onder cognitieve dissonantie-reductie*.
*Want ja: de cognitieve dissonantie is de spanning die ontstaat als er twee tegengestelde cognities naast elkaar voorkomen, en de oplossing (ontken de een omarm de ander, bijvoorbeeld) is cognitieve dissonantie-reductie.